IPN zakończył prace ekshumacyjne koło Białut

IPN zakończył prace ekshumacyjne koło Białut. Według historyków ujawnione podczas prac szczątki to więźniowie niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Soldau w Działdowie.

O wynikach zakończonych prac ekshumacyjnych poinformował w przesłanym komunikacie naczelnik gdańskiego pionu śledczego IPN prokurator Tomasz Jankowski. Wraz z grupą biegłych i specjalistów z zakresu archeologii i antropologii przeprowadził on pod koniec października ekshumacje ofiar niemieckich zbrodni dokonanych w początkach okupacji w okolicach wsi Białuty w powiecie działdowskim. Według historyków byli to więźniowie niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Soldau w Działdowie.
Podczas tych prac ujawniono szczątki co najmniej 50 osób, w tym dzieci. Odkryto miejsce, gdzie zsypywano resztki stosu ciałopalnego zawierającego popioły, fragmenty przepalonych kości ludzkich oraz drobne przedmioty osobiste. Jak ustalono, popioły i szczątki przenoszono w drewnianej konstrukcji, rodzaju skrzyni, której pozostałości również odsłonięto. Wydobyto około 1,5 tony prochów ludzkich, szereg fragmentów nadpalonych kości pochodzących od co najmniej kilkuset osób i ponad 250 artefaktów.
Ukryty w lesie koło Białut tzw. grób ciałopalny miał związek z zarządzoną przez Główny Urząd Bezpieczeństwa III Rzeszy (pod kryptonimem “Aktion 1005”) akcją odkopywania masowych grobów i spalania wydobytych zwłok, co miało na celu zatarcie śladów popełnionych przez Niemców zbrodni.
Na zlecenie prokuratora zespół Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie planuje przeprowadzić kompleksowe badania ujawnionych szczątków ludzkich. Wybrane fragmenty kostne wytypowane będą do badań DNA. Ma to pomóc w ustaleniu metod zatarcia śladów zbrodni, określenie mechanizmu śmierci ofiar, a także próba ich identyfikacji.
Obóz koncentracyjny KL Soldau został utworzony w 1939 r., po wkroczeniu wojsk niemieckich do Działdowa. Na terenie miejscowych koszar powstał wówczas przejściowy obóz dla polskich jeńców wojennych, a także tymczasowy obóz jeniecki Selbstschutzu, w którym więziono i eksterminowano m.in. polskich działaczy społecznych, przedstawicieli inteligencji, ziemiaństwa i duchowieństwa. Do końca okupacji był to również obóz przejściowy, wychowawczy obóz pracy, obóz pracy przymusowej i obóz karny.
Na skutek wyniszczających warunków życia w obozie, a także epidemii tyfusu, tortur i masowych rozstrzeliwań śmierć poniosło kilkanaście tysięcy osób. Ofiary grzebano zarówno na terenie obozu, jak i w okolicznych miejscowościach i lasach. Po wojnie dokonano tylko częściowych ekshumacji szczątków.
Wśród ofiar był m.in. ostatni przedwojenny polski konsul w Olsztynie Bogdan Jałowiecki, a także kilkudziesięciu duchownych, w tym biskup płocki bł. abp. Antoni Julian Nowowiejski oraz biskup pomocniczy tej diecezji bł. bp. Leon Wetmański.

https://olsztyn.onet.pl/bialuty-prace-ekshumacyjne-ipn-znaleziono-szczatki-ofiar-ii-wojny-swiatowej/9lr7edj