Gwara warmińska dziedzictwem kulturowym
Decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego gwara warmińska została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jest to pierwszy wpis na tę listę z terenu Warmii i Mazur.
Wniosek o wpisanie gwary na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego złożyli jesienią ubiegłego roku znawcy tej gwary i jej popularyzatorzy: historyk i regionalista prof. Izabela Lewandowska z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz rodowity Warmiak i autor książek o kulturze i życiu na dawnej Warmii Edward Cyfus.
Gwara warmińska jest, w porównaniu do innych gwar, bardzo miękka. Charakteryzuje ją przed wszystkim to, że “i” po spółgłoskach dźwięcznych “b” i “w” brzmiało jak “zi, przez co np. słowo kobieta wypowiadano jako “kobzita”. Po spółgłoskach bezdźwięcznych “f”, “p” należało wymawiać “i” jako “si” np. piwo jako “psiwo”. Warmiacy używali też średniowiecznej koniugacji i deklinacji mówiąc “mawa” na współczesne “mamy”, czy “będziewa” na “będziemy”. Bardzo charakterystyczną cechą tej gwary było stawianie “ł” przed “o” np. “łorać” na czynność orania. Warmiacy używali też słów zapożyczonych z jęz. niemieckiego np. “glanc” to połysk, “kesel” to kocioł.
Gwarą warmińską mówi dziś garstka głównie starszych ludzi, ale młodsi chcą się jej uczyć. Świadczy o tym m.in. zainteresowanie konkursami gwary dla uczniów, które organizuje szkoła w Dywitach. Ilu jest tych, co biegle gwarą mówią – nie wiadomo, ponieważ nikt nie prowadził w tym kierunku badań naukowych.
Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego gromadzi żywe w danych regionach tradycje, czy zwyczaje do czego zobowiązuje nasz kraj Konwencja UNESCO podpisana w 2003 roku. Na tej liście znajduje się m.in. krakowska tradycja szopek, pochód Lajkonika, czy procesja Bożego Ciała w Łowiczu.
http://wiadomosci.onet.pl/olsztyn/gwara-warminska-na-liscie-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego/48j1qe
You might also like
Elbląg: Paweł K. przyznał się do zabójstwa swojego ojca
Paweł K., mieszkaniec Elbląga, przyznał się do zabójstwa swojego ojca. Dzień po tym, jak jego ojciec zginął od ciosów zadanych ostrym narzędziem, sam wezwał policję. Mężczyźnie grozi dożywocie. Do zabójstwa
Znamy oficjalne wyniki wyborów do sejmiku województwa
PSL wygrało wybory do sejmiku woj. warmińsko-mazurskiego, zdobywając 14 mandatów. PO będzie miała 9 mandatów, PiS – 6, a SLD jeden mandat. Takie oficjalne wyniki ogłosiła w piątek nad ranem
W Iławie wykoleił się pociąg
W poniedziałek na stacji głównej w Iławie wykoleił się pociąg regionalny relacji Olsztyn-Jabłonowo Pomorskie. Skład jechał bardzo powoli i na szczęście nikomu nic się nie stało. Do wykolejenia pociągu relacji